Alles over schijnzelfstandigheid: wet DBA en wet VBAR

wet VBAR-wet DBA

Blik op de wet tegen schijn-
zelfstandigheid: DBA en opvolger VBAR

De wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) en de aankomende wet Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR) roepen veel vragen op bij opdrachtgevers en zzp’ers. Wat houden deze wetten precies in en waar moet je als opdrachtgever op letten? Sinds de invoering van DBA in 2016 is er veel discussie over de handhaving en interpretatie. In deze blog informeren we je over de belangrijkste veranderingen rondom dit onderwerp. Zo helpen we jou als opdrachtgever om meer inzicht te krijgen in de geplande handhaving vanaf 2025. Lees snel verder zodat je goed geïnformeerd en zorgeloos 2025 tegemoet kunt gaan.

Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties

Er zijn twee wetten die de schijnzelfstandigheid onder zelfstandig ondernemers moeten tegengaan: de wet DBA en de wet VBAR. DBA staat voor deregulering beoordeling arbeidsrelaties. De wet DBA is al sinds 2016 van kracht, waarbij er vanaf het begin veel kritiek was op de onduidelijke regels en het gebrek aan praktische handvatten voor zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers. Daarnaast besloot de overheid al snel om niet actief te handhaven vanwege de complexiteit en de vrees voor grote onrust op de arbeidsmarkt. Dit zorgde ervoor dat de wet in de praktijk vaak genegeerd werd.

Het doel van de wet DBA

Kort gezegd heeft de wet DBA als doel om te bepalen onder welke voorwaarden een zzp’er een opdracht kan uitvoeren. Sinds de invoering van deze wet in 2016 was er veel kritiek op de wijze waarop de wet is opgesteld en de onduidelijkheid die hierdoor ontstond. Hierdoor besloot de overheid dat er aanpassingen nodig waren. Totdat deze aanpassingen waren doorgevoerd besloot de overheid om niet vanuit de belastingdienst te handhaven op de wet DBA. 

Wet verduidelijking beoordelen arbeidsrelaties

De wet VBAR staat voor Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden. Deze wet is momenteel in voorbereiding en wordt naar verwachting in 2026/2027 ingevoerd. Het doel van de wet VBAR is om de bestaande wet DBA te verduidelijken en verbeteren. Met de invoering van de wet VBAR wil de overheid schijnzelfstandigheid beter aanpakken en tegelijkertijd meer duidelijkheid bieden aan opdrachtgevers en zelfstandigen.

Het doel van de wet VBAR

De wet VBAR heeft vooral als doel om nog duidelijker te maken wanneer iemand als zelfstandig ondernemer werkt en wanneer er sprake is van schijnzelfstandigheid. Aan het begin van 2024 heeft de overheid laten weten dat vanaf 2025 wel weer door de belastingdienst gehandhaafd gaat worden op de huidige wet DBA. De belastingdienst geeft aan bij bedrijven en organisaties langs te gaan om te toetsen of de zzp’ers die worden ingehuurd in de praktijk wel echte zzp’ers zijn of dat er sprake is van schijnzelfstandigheid. Mocht de belastingdienst schijnzelfstandigheid concluderen, dan kunnen er naheffingen en boetes opgelegd worden.

Verschil wet DBA en wet VBAR

De wet VBAR biedt meer duidelijkheid en handhaving dan de wet DBA. Waar de DBA vooral werkte met modelovereenkomsten en vaak onduidelijk bleef, introduceert de VBAR concrete richtlijnen en een uitgebreidere toetsing om schijnzelfstandigheid beter te bepalen. De toetsing bij de VBAR kijkt naar alle feiten en omstandigheden samen, terwijl de DBA hierin minder specifiek was. Daarnaast zal de belastingdienst met de VBAR strenger handhaven. Deze verbeteringen maken de VBAR effectiever in het aanpakken van schijnzelfstandigheid en bieden meer zekerheid voor zowel opdrachtgevers als zelfstandigen.

Recent heeft de Raad van State de conceptwet VBAR beoordeeld. Zij hebben laten weten dat de huidige opzet onvoldoende verduidelijking biedt ten opzichte van de huidige wet. Daardoor zal men in Den Haag weer terug naar de tekentafel moeten en is een snelle introductie van deze wet steeds onwaarschijnlijker. Voorlopig blijft de bestaande DBA-wet dus van kracht.

Waar moet de opdrachtgever rekening mee houden?

Als opdrachtgever is het belangrijk om te toetsen in hoeverre de opdracht die jij voorhanden hebt, ook daadwerkelijk uitvoerbaar is voor de zzp’er. De criteria waarop je de opdracht moet toetsen is terug te vinden op de website van de belastingdienst. Uiteraard kun je er ook voor kiezen om een intermediair in te huren om deze toetsing te laten doen als je van intermediairs gebruikmaakt bij het vinden van de juiste consultant.

Wat als de belastingdienst naheffing gaat opleggen?

Het niet naleven van de regels omtrent schijnzelfstandigheid kan grote financiële gevolgen hebben voor opdrachtgevers. Als opdrachtgever loop je het risico om een naheffing te krijgen voor niet-betaalde loonbelasting en premies van sociale verzekeringen, vaak met terugwerkende kracht. Om dit te voorkomen, is het essentieel om zorgvuldig te toetsen of zzp-opdrachten voldoen aan de wettelijke criteria. Een goede eerste stap is het gebruik van modelovereenkomsten die zijn goedgekeurd door de Belastingdienst, afgestemd op de specifieke opdracht en zzp’er. Daarnaast kan het inschakelen van een deskundige intermediair helpen om risico’s te beperken en te zorgen dat de opdracht voldoet aan de regels.

Finnt helpt bij het voorkomen van schijnzelfstandigheid

Bij Finnt hebben we ervoor gekozen om een eigen toetsingsmodel te ontwikkelen voor de naleving van de wetten rondom schijnzelfstandigheid. Dit model is primair gestoeld op het kader met punten dat is ontstaan na de uitspraak van de Hoge Raad in de Deliveroo-zaak in 2023. Het toetsingsmodel dat wij bij Finnt gebruiken, is tot stand gekomen na uitgebreide literatuurstudies, raadpleging van actuele informatie van de belastingdienst en de rijksoverheid en het inwinnen van juridische kennis en advies.

Criteria

De Hoge Raad heeft in de Deliveroo-uitspraak aangegeven dat een holistische toets het uitgangspunt moet zijn bij de beoordeling. Bij deze toets moeten alle feiten en omstandigheden in onderling verband worden beoordeeld. Finnt neemt alle criteria uit het Deliveroo-kader mee in het model. Ook proberen wij bij Finnt zoveel mogelijk nuance aan te brengen, aangezien zaken in de praktijk niet zo zwart-wit zijn als vaak wordt gesteld. Verder hebben we weging aangebracht in de diverse criteria die getoetst moeten worden. Om tot de juiste weging te komen lieten we de Deliveroo-uitspraak vergelijken met recente jurisprudentie. Op basis hiervan konden we een inschatting maken van het belang dat de diverse rechters aan de verschillende criteria gegeven hebben.

Overeenkomst

Laat de uitkomst van de toetsing zien dat een opdracht door een zzp’er uitgevoerd kan worden? Dan is het zaak om de uitkomsten samen met de totstandkoming hiervan goed op papier in de administratie vast te leggen. Daarnaast is het belangrijk om alle afspraken goed contractueel vast te leggen. Hiervoor kan je gebruikmaken van de diverse modelovereenkomsten die te vinden zijn op de website van de belastingdienst. Bij Finnt maken we ook gebruik van de goedgekeurde modelovereenkomst van de belastingdienst. Deze overeenkomst wordt met elke zzp’er individueel afgestemd en ondertekend voordat de opdracht van start gaat.

Overweeg je om een interim-opdracht uit te zetten en wil je weten of deze opdracht door een zzp’er uitgevoerd kan worden? Bij Finnt kunnen we altijd een vrijblijvende toetsing uitvoeren.

Impact voor opdrachtgevers en zelfstandig ondernemers

In de markt is onrust ontstaan nu de handhaving van start gaat. Sommige opdrachtgevers worden terughoudender met een zzp’er inhuren. Daarnaast zijn er zzp’ers die besluiten om weer een dienstverband aan te gaan, aangezien zij twijfels hebben of zij nog wel als zzp’er aan de slag kunnen. Bij Finnt zijn we van mening dat dit niet nodig is. De opdrachten die onze zzp-financials uitvoeren, kunnen op basis van de criteria uit de wet nog steeds goed door een zelfstandige uitgevoerd worden. Dit blijkt ook duidelijk uit de diverse toetsingen die wij onlangs hebben uitgevoerd.

Zorgeloos 2025 in?

Als opdrachtgever is er geen reden om je zorgen te maken. Door het laten uitvoeren van een concrete toetsing en borging daarvan, kan duidelijk worden vastgesteld en aangetoond worden dat een zzp’er een opdracht kan uitvoeren zonder dat er sprake is van schijnzelfstandigheid. De criteria van de wet bieden hier ook genoeg mogelijkheden toe. De intermediairs bij Finnt kunnen je volledig ontzorgen bij de uitvoering van zowel de toetsing als de borging hiervan.

Mocht je voor bepaalde werkzaamheden toch liever een financial in dienst nemen, dan zijn ook daar voldoende mogelijkheden toe. Bij Finnt vind je diverse gespecialiseerde medewerkers op het gebied van werving en selectie met een uitgebreide dienstverlening op dit vlak. Voor meer informatie over deze dienstverlening kan je naar: Onze diensten

Request a call

Let us know when we can give you a call

Belverzoek

Laat ons weten wanneer wij u mogen bellen.